Сярод тэрытарыяльна-адміністрацыйных адзінак Мінскай вобласці Мінскі раён адзін з самых буйных рэгіёнаў Рэспублікі Беларусь і па тэрыторыі, і па насельніцтву. Найбольш папулярная яго назва - Прысталічча .
Мінскі раён сфарміраваны ў 1934 годзе, як Прыгарадны раён, але ўжо праз год быў перайменаваны, і атрымаў назву Мінскі. У сучасных межах - з 2003 года.
У выкананнi Указа Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 3 кастрычнiка 2006 года № 591 «Аб змяненні межаў Мінскага раёна» да Мiнскага раёну быў далучаны горад Заслаўе, а на падставе рашэння Мінскага абласнога Савета дэпутатаў ад 19 кастрычніка 2006 года № 249 «Аб змяненні катэгорыі горада Заслаўя» г. Заслаўе стаў горадам раённага падпарадкавання.
З'яўленне на карце Мінскага раёна горада Заслаўя, аднаго з самых старажытных гарадоў краіны з больш чым тысячагадовай гісторыяй, мае эканамічнае і фінансавае абгрунтаванне, а для жыхароў Прысталічча - гэта яшчэ і магчымасць больш цесна далучыцца да вытокаў гісторыі і культуры нашых землякоў.
Працягласць Мінскага раёна з поўначы на поўдзень складае больш за 66 км, з захаду на ўсход каля 60 км. Абрамляя сталіцу амаль правільным ромбам, ён мяжуе з 9 з 22 раёнаў Мінскай вобласці.
Плошча Мінскага раёна - 190 тыс. га. Сумарная плошча населеных пунктаў Мінскага раёна амаль у 3,5 разы перавышае плошчу горада Мінска.
Колькасць насельніцтва раёна на 1 студзеня 2018 года склала 225 684 чалавека.
Адміністрацыйна-тэрытарыяльнае дзяленне раёна: горад Заслаўе, Мачулішчанскi пасялковы савет і 18 сельсаветаў: Бараўлянскі, Гаранскі, Ждановіцкі, Калодзішчанскi, Крупіцкі, Луговаслабадскi, Лошанскi, Міханавіцкі, Навадворскі, Астрашыцка-Гарадоцкі, Папярнянскi, Пятрышкаўскi, Шершунскi, Самахвалавiцкi, Сеніцкi, Хацежынскi, Шчамысліцкi, Юзуфаўскi.
Амаль траціну Мінскага раёна займае лес. Рэльеф ўзгорысты, моцна перасечаны, найвышэйшая кропка - 342 метра каля вёскі Лысая гара. Нетры Прысталічча багатыя радовішчамі мінеральнай вады, цаглянай і аглапарытавай сыравіны, пясчана-жвіровага матэрыялу і будаўнічага пяску.
На тэрыторыі раёна працякаюць рака Пціч і рака Свіслач з прытокамі Вяча, Чарняўка, Волма. Славутасцю раёна з'яўляюцца вадасховішча Заслаўскае (Мінскае мора), Крыніца, Дразды, Вяча, Воўкавічы, Крылова. Праз раён праходзіць частка Вілейска-Мінскай воднай сістэмы.
На тэрыторыі Мінскага раёна размешчаны наступныя асобаахоўныя прыродныя аб'екты:
Заказнікі рэспубліканскага значэння (усяго 7: з іх 4 біялагічных, 3 ландшафтных):
- Прылуцкі (біялагічны);
- Прылепскі (ландшафтны);
- Купалаўскі (ландшафтны);
- Траскоўшчына (ландшафтны);
- Падсады (біялагічны);
- Глебкаўка (біялагічны);
- Юхноўскi (біялагічны).
Заказнікі мясцовага значэння (2 біялагічных):
- "Крыніца" (біялагічны);
- «Сакаліны» (біялагічны).
Помнікі прыроды рэспубліканскага значэння:
- «Агаленне Заслаўе» (геалагічны);
- «Дубрава Шчамысліцкая» (батанічны);
- «Валун - Камень кахання» (геалагічны);
- «Крыніцы Святыя крыніцы» (гідралагічны).
Помнікі прыроды мясцовага значэння:
- Парк «Ігнатычы» (батанічны);
- «Зрослыя дуб і хвоя» (батанічны);
- «Рагоўскія крыніцы» (гідралагічны).
Найбуйнейшыя аўтамагістралі, якія перасякаюць тэрыторыю Мінскага раёна, - Масква-Мінск-Брэст, Мінск-Гродна, Мінск-Нарач, Мінск-Віцебск, Мінск-Магілёў, Мінск-Гомель, Мінск-Мікашэвічы.
Мінскі раён вядомы ў рэспубліцы як найважнейшы аграпрамысловы комплекс, які спецыялізуецца на вытворчасці малака, мяса, яек, збожжа, бульбы, цукровых буракоў, гародніны. Сёння ў раёне 14 сельскагаспадарчых арганізацый і 76 фермерскіх гаспадарак. На працягу многіх гадоў стабільныя вынікі паказваюць наступныя сельскагаспадарчыя прадпрыемствы: МРУП «Агракамбінат «Ждановічы», ААТ «Гастэлаўскае», ААТ «Ігнатычы», ААТ «Шчомысліца», КСУП «Мінская агароднінная фабрыка», ААТ «РАПС».
Эканоміку Мінскага раёна вызначаюць звыш 18 тысяч суб'ектаў гаспадарання, у тым ліку парадка 10 тысяч юрыдычных асоб і звыш 7 тысяч індывідуальных прадпрымальнікаў. Колькасць занятых у эканоміцы складае 140,8 тыс. чалавек.
Мінскі раён за апошнія гады стварыў высокі прамысловы патэнцыял: больш за 880 прадпрыемстваў розных формаў уласнасці, з iх 65 - найбольш буйныя. Каля 65 працэнтаў прамысловай прадукцыі вырабляюць прадпрыемствы без ведамаснай падпарадкаванасці.
Прамысловы патэнцыял Мінскага раёна вызначае напрамкі развіцця важнейшых відаў эканамічнай дзейнасці: вытворчасць прадуктаў харчавання, напояў (35,4%), металургічная вытворчасць і вытворчасць гатовых металічных вырабаў (24,7%), вытворчасць гумовых і пластмасавых вырабаў (11,7%).
За апошнія гады ў раёне склалася станоўчая дынаміка развіцця прамысловай вытворчасці. Удзельная вага раёна ў Мінскай вобласці склаў 18,9%.
На тэрыторыі раёна працуюць прадпрыемствы, якія выпускаюць імпартазамяшчальную прадукцыю: група кампаній «Алютэх» (металаканструкцыі і профілі з алюмініевых сплаваў), ЗПУП «Косвік» (паркет), ТАА «Медіндустрыя сэрвіс» (медыцынская мэбля), ТАА« Заслаўскі лакафарбавы завод» (фарба), ТАА «Майстар Флекс» (стужка упаковачная з друкаваным малюнкам), ТАА «Эфектыўныя сістэмы ўпакоўкі (ПЭТ-прэформ поліамідная штучная абалонка), СП ЗАТ «Юнісан» (аўтамабілі), ААТ «МВГА» (скура), СТАА «Мацiоллi» (скургалантарэйнае вырабы) і іншыя.
Рознічная гандлёвая сетка Мінскага раёна размяшчае больш 735 крамам з гандлёвай плошчай 117,3 тыс. кв. м, у тым ліку 13 буйных гандлёвых аб'ектаў (з гандлёвай плошчай больш за 1000 м кв.) і 279 аб'ектаў грамадскага харчавання на 12,4 тысяч пасадачных месцаў. 14 гандлёвых цэнтраў з плошчай ад 220 тыс. кв. м і рынкамі з гандлёвай плошчай больш за 2000 кв. м. Адным з кірункаў развіцця рознічнай гандлёвай сеткі з'яўляецца адкрыццё аб'ектаў прыдарожнага сэрвісу (48 аб'ектаў грамадскага харчавання).
Адукацыйная прастора раёна - гэта 42 установы агульнай сярэдняй адукацыі: 2 гімназіі, 1 ліцэй, 28 сярэдніх школ, 2 пачатковыя школы, 9 вучэбна-педагагічных комплексаў тыпу «Школа-сад»; 49 устаноў дашкольнай адукацыі, 2 установы дадатковай адукацыі: ГУДО «Цэнтр творчасці дзяцей і моладзі Мінскага раёна ", ГУДО «Цэнтр турызму і краязнаўства дзяцей і моладзі «Ветразь», ДУА "Цэнтр карэкцыйна-развіваючага навучання і рэабілітацыі", ДУА «Мінскі раённы сацыяльна-педагагічны цэнтр ", ДУА «Дзіцячая вёска« Вытокі », дзіцячы аздараўленчы лагер «Лясной гарадок».
Сістэма аховы здароўя Мінскага раёна ўключае ў сябе 31 лячэбна-прафілактычную арганізацыю з магутнасцю стацыянарных падраздзяленняў 636 ложкаў і амбулаторна-паліклінічных устаноў на 2 540 наведванняў у змену.
У сваім складзе ўстанова аховы здароўя «Мінская цэнтральная раённая бальніца» мае: цэнтральную раённую бальніцу, 2 філіяла № 1 «Атолінская бальніца» і філіял № 2 «Заслаўская гарадская бальніца", 4 паліклінікі, 2 ўчастковыя бальніцы, бальніцу сястрынскага догляду, 21 амбулаторыю і 6 фельчарска-акушэрскіх пункта, станцыю хуткай медыцынскай дапамогі на 17,50 брыгад.
Раён славіцца сваімі аматарскімі творчымі калектывамі, якія створаны амаль у кожным населеным пункце. На базе клубных установах сферы культуры дзейнічае 345 клубных фарміраваннi, 23 з іх - аматарскія аб'яднанні і клубы па інтарэсам, 280 - студыі, аматарскія калектывы мастацкай творчасці: вакальна-харавога, харэаграфічнага, музычна-інструментальнага, тэатральнага жанраў, а таксама гурткі і студыі дэкаратыўна-прыкладнай творчасці і выяўленчага мастацтва. 41 аматарскі калектыў мае ганаровае званне: 2 з іх «заслужаныя», 31 «Народны», 8 «ўзорных», з агульнай колькасці 33 калектывы працуе ў клубных установах, 8 у дзіцячых школах мастацтваў. Найбольш вядомыя з іх заслужаныя аматарскія калектывы Рэспублікі Беларусь - фальклорны ансамбль «Крупіцкія музыкі» Крупіцкія ЦК ім. заслужанага работніка культуры РБ В.Н. Грома і ансамбль песні і танца «Спатканне» Пятрышкаўскага сельскага дома культуры. Штогод, пачынаючы з 2001 года праводзіцца фестываль камернай музыкі ў г.Заслаўе, арганізатарам і кіраўніком якога з'яўляецца народны артыст Рэспублікі Беларусь, прафесар Міхаіл Фінберг.
Гісторыка-культурная спадчына раёна адлюстроўвае жыццё насельніцтва рэгіёну розных эпох - ад глыбокай старажытнасці да нашага часу. У Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь уключаны 94 аб'екта, размешчаных на тэрыторыі Мінскага раёна. Гэта 22 помніка гісторыі, 28 помнікаў археалогіі (стаянкі, гарадзішча, курганы, магільнікі), 1 помнік горадабудаўніцтва, 43 помніка архітэктуры (горадабудаўнічае мастацтва, культавыя будынка, помнікі ваенна-абарончай архітэктуры), у тым ліку 5 помнікаў сядзібна - і палацава-паркавага мастацтва.
Добра вядомыя такія помнікі архітэктуры, як палацава-паркавы ансамбль у аг. Прылукі, сядзібна-паркавы комплекс у в. Новае Поле, Свята-Петрапаўлаўская царква ў в. Сеніца, драўляныя пабудовы Беларускага дзяржаўнага музея архітэктуры і побыту у в. Азярцо, касцёл XIХ ст. у в. Раўбічы і інш.
Багаты старажытнай гісторыяй г. Заслаўе, у якім размешчаны гісторыка-культурны музей-запаведнік "Заслаўе", у склад яго ўваходзяць: музейна-выставачны і два этнаграфічных комплексу «Млын» і «Кузня», курганныя могільнікі (X-XII ст.ст.), гарадзішча «Замэчак» (X-XI ст.ст.), гарадзішча «Вал» (XI -XVII ст.ст.), Спаса-Праабражэнская царква (былы кальвінскі збор), касцёл Нараджэння Панны Марыі XVII ст.
Асаблівая месца займае гісторыка-культурны комплекс «Лінія Сталіна» - адзін з першых айчынных досведаў ваенна-гістарычнага музея. У ваенна-гістарычным музеі сабрана найбольш поўная ў Беларусі экспазіцыя, якая стаяла на ўзбраенні ў розныя гады, пачынаючы з часоў вайны, ваеннай тэхнікі, артылерыі, танкаў, авіяцыі, стралковай зброі. У музеі сабрана ўнікальная экспазіцыя расійскіх, польскіх і нямецкіх бронекалпакоў, якія захаваліся яшчэ з першай сусветнай вайны.
На тэрыторыі раёна - 391 фізкультурна-спартыўны аб'ект (уключаючы базы іншых ведамстваў): 134 плоскасцевыя збудаванні (у тым ліку 35 футбольных палёў); 80 прыстасаваных памяшканняў для заняткаў; 37 тыпавых спартыўных залы; 17 плавальных басейнаў (6 нестандартных, 11 міні-басейнаў); 11 стралковых ціраў і 2 стрэльбішча; 6 лыжных баз; 5 спартыўных трас; 5 конных манежаў; 1 крыты лядовы каток; 1 вяслярны канал; 61 іншае збудаванне.
Усе названыя аб'екты сістэматычна выкарыстоўваюцца для арганізацыі фізкультурна-аздараўленчых і спартыўна-масавых мерапрыемстваў, якія праводзяцца ў раёне.
У раёне - 8 дзіцяча-юнацкіх спартыўных школ па 18 відах спорту: плаванні, футболе, баскетболе, валейболе, лёгкай атлетыцы, веславанні на байдарках і каноэ, хакеі на траве, дзюдо, веласпорце, таэквандо, стральбе з лука, боксе, барацьбе грэка-рымскай і інш.
Акрамя таго, функцыянуюць:
- раённы фізкультурна-спартыўны клуб "Ураджай";
- раённы клуб па спартыўным арыентаванні;
- раённае дзіцяча-моладзежнае грамадскае аб'яднанне «Кіякушынкай каратэ-до";
- абласны цэнтр алімпійскага рэзерву па конным спорце;
- футбольны клуб "Іслач";
- баскетбольны клуб «Гарызонт».
На тэрыторыі раёна працуюць 27 турыстычных арганізацый і 9 індывідуальных прадпрымальнікаў, 27 гасцiнiц і аналагічных сродкаў размяшчэння, 18 санаторна-курортных і аздараўленчых арганізацый.
На тэрыторыі Мінскага раёна 217 аграсядзібаў.
Сродкі масавай інфармацыі Мінскага раёна прадстаўлены газетай «Прысталiчча», якая з 1 ліпеня 2017 года далучылася да УП «Рэдакцыя газеты «Мінская праўда». Газета выходзіць 1 раз у тыдзень на 8 старонках. Яе падпісны тыраж на 1-га студзеня 2018 года склаў каля 4343 асобнікаў.
